Terapia logopedyczna ma na celu usprawnienie funkcji komunikacyjnej poprzez stopniowe korygowanie zakłóceń występujących podczas porozumiewania się.
Terapia poprzedzona jest wywiadem, obserwacją oraz przeprowadzeniem specjalistycznych testów. Na tej podstawie logopeda stawia diagnozę i opracowuje program usprawniania.
Podczas pracy z dorosłymi pacjentami, tak samo jak w terapii dzieci i młodzieży, wybór metody usprawniania są podyktowane rodzajem zaburzenia, indywidualnymi potrzebami pacjenta oraz jego kondycją zdrowotną. Najczęściej stosowane w przypadku dorosłych pacjentów są metody praktyczne, ćwiczenia oddechowe, fonacyjne, artykulacyjne, ćwiczenia słuchu fizycznego, fonemowego i fonetycznego, metody wizualizacji, metody słowne, mające charakter rehabilitacji mowy i usprawniania umiejętności językowych.
Wskazania:
- zaburzenia funkcji prymarnych;
- wady wymowy;
- dyzartria;
- afazja;
- rozszczep wargi i/lub podniebienia;
- niepełnosprawność złożona;
- jąkanie;
- niedosłuch;
- trudności oddechowe;
- problemy z rozumieniem lub/i komunikacją wynikające np. z niepełnosprawności intelektualnej;
- dysleksja, dysgrafia, dyskalkulia.
Cele terapii:
- usprawnienie motoryki narządów mowy;
- korygowanie wad wymowy;
- usprawnianie funkcji prymarnych;
- poprawienie jakości funkcji językowej, oddechowej, fonacyjnej;
- przywrócenie utraconych funkcji mowy i poprawa sposobu komunikowania się;
- poprawa płynności mowy;
- rozwijanie komunikacji alternatywnej;
- rozbudowanie zasobu słownictwa czynnego i biernego.
Metody:
- ćwiczenia kształtowania oddechu dla mowy, wyrabiania oddechu przeponowego, wydłużanie fazy wydechowej;
- ćwiczenia ekonomii oddechu, umiejętności synchronizowania pauz oddechowych z całością treści wypowiedzi;
- ćwiczenia głosowe, kształtowania właściwej tonacji, rozciąganie głosek, modulowanie siły głosu i brzmienia głosek w sylabach, wyrazach, zdaniach;
- ćwiczenia słuchowe, usprawnianie odbioru bodźców akustycznych, rozpoznawanie wrażeń słuchowych, ćwiczenia poczucia rytmu i intonacji;
- ćwiczenia wizualizacji, kontroli wzrokowo-dotykowej, objaśniające ułożenie narządów artykulacyjnych według określonego schematu, uczulanie miejsc artykulacji;
- ćwiczenia artykulacyjne, usprawniające funkcjonowanie narządów mowy;
wywoływanie głosek w izolacji, utrwalanie ich poprawnej realizacji w logotomach, wyrazach, zdaniach, opowiadaniach z nasileniem głoski trenowanej; - ćwiczenia fonetycznych modyfikacji, ćwiczenia rytmizujące;
- ćwiczenia leksykalne i rozwijające mowę;
- rozwijanie komunikacji niewerbalnej przy użyciu sprzętów m.in. przycisku BigMack®, Switch oraz C-Eye Pro II
Masaż logopedyczny jest metodą wspomagającą pracę narządów artykulacyjnych oraz regulującą napięcie mięśniowe. Do terapii wykorzystującej masaż logopedyczny kwalifikują się pacjenci z zaburzeniami strefy ustno-twarzowej, chcący poprawić jakość pracy narządów artykulacyjnych, znormalizować napięcie mięśniowe, usprawnić funkcje oralne oraz wesprzeć rozwój mowy.
Ze względu na miejsce stymulowanej strefy masaż logopedyczny dzieli się na zewnętrzny oraz wewnętrzny, w którym stymulacja odbywa się również wewnątrz jamy ustnej. Czas trwania masażu to 25-30 minut.
Poprzez ćwiczenia logopedyczno-gimnastyczne, manualną stymulację wykorzystującą dociski, rozcieranie i ruchy wibracyjne, neuromotorycznych okolic:
- żuchwy;
- warg;
- podniebienia;
- podbródka;
- języka, dziąseł.
W skutek aktywizacji pracy mięśni, z wykorzystaniem dostosowanych do potrzeb pacjenta masażerów, następuje regulacja napięcia w strefie ustno-twarzowej, poprawa jakości pracy narządów artykulacyjnych oraz wsparcie rozwoju mowy.
W masażu logopedycznym wykorzystujemy również metodę powierzchniowej stymulacji aplikatorami wieloigłowymi, która wspomaga mobilizację neuromięśniową strefy orofacjalnej.
Terapeutyczny taping w logopedii stosuje się u pacjentów w różnym wieku, dotkniętych wieloma dysfunkcjami min.:
- MPD;
- zespołem Downa;
- po udarach mózgu;
- nieprawidłowym torem oddechowym.
Metoda tapingu daje wyraźny sygnał do układu priopriocepcji pacjenta oraz wspomaga terapię poprzez mechaniczne działanie na poszczególnych obszarach mięśniowych. U pacjentów dotkniętych poważnymi schorzeniami neurologicznymi pojedyncze klejenie w obszarze twarzy można stosować bez szybkiej konieczności zdejmowania plastrów.
Aplikacja plastrów (aplikacja mięśniowa, aplikacja więzadłowa, aplikacja korygująca, a także aplikacja związana z układem limfatycznym) stosowana jest między innymi w:
- terapii mowy (np.: wzmocnienie mięśnia okrężnego twarzy);
- terapii oddechowej (pogłębienie wdechu i wydechu, wzmocnienie sił odwodzących klatkę piersiową);
- stabilizacji żuchwy;
- neuralgii nerwu trójdzielnego;
- porażeniu nerwu twarzowego (uniesienie kącika ust, wspomaganie mięśni);
- chorobach zatok czołowych;
- dysfunkcji obszaru skroniowo – żuchwowego (np.: zgrzytanie zębami – aplikacja rozluźniająca);
- ślinotokach.
Należy pamiętać, że taping nie jest substytutem terapii logopedycznej, lecz jej uzupełnieniem, co oznacza, że terapia logopedyczna nie powinna ograniczać się wyłącznie do aplikacji plastrów.
Terapeutyczny Taping w logopedii stosuje się u pacjentów w różnym wieku, dotkniętych wieloma dysfunkcjami m.in.:
- MPD;
- zespołem Downa;
- po udarach mózgu;
- nieprawidłowym torem oddechowym.
Metoda Tapingu daje wyraźny sygnał do układu priopriocepcji pacjenta oraz wspomaga terapię poprzez mechaniczne działanie na poszczególnych obszarach mięsniowych. U pacjentów dotkniętych poważnymi schorzeniami neurologicznymi pojedyncze klejenie w obszarze twarzy można stosować bez szybkiej konieczności zdejmowania plastrów.
Aplikacja plastrów (aplikacja mięśniowa, aplikacja więzadłowa, aplikacja korygująca, a także aplikacja związana z układem limfatycznym) stosowana jest między innymi w:
- terapii mowy (np.: wzmocnienie mięśnia okrężnego twarzy);
- terapii oddechowej (pogłębienie wdechu i wydechu, wzmocnienie sił odwodzących klatkę piersiową);
- stabilizacji żuchwy;
- neuralgii nerwu trójdzielnego;
- porażeniu nerwu twarzowego (uniesienie kącika ust, wspomaganie mięśni);
- chorobach zatok czołowych;
- dysfunkcji obszaru skroniowo – żuchwowego (np.: zgrzytanie zębami – aplikacja rozluźniająca);
- ślinotokach.
Należy pamiętać, że Taping nie jest substytutem terapii logopedycznej, lecz jej uzupełnieniem, co oznacza, że terapia logopedyczna nie powinna ograniczać się wyłącznie do aplikacji plastrów.