EEG Biofeedback jest formą neurorehabilitacji poprawiającą funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego poprzez modyfikację czynności bioelektrycznej mózgu. Wykorzystuje efekt biologicznego sprzężenia zwrotnego (ang. biofeedback) do modyfikacji fal mózgowych.
Ta nieinwazyjna metoda terapeutyczna zakłada, iż aktywność bioelektryczna mózgu odzwierciedla stan psychofizjologiczny oraz że można samodzielnie modyfikować fale mózgowe i kontrolować je.
Na podstawie diagnostyki QEEG oraz indywidualnie dobranego protokołu treningowego dąży się do poprawy funkcjonowania mózgu.
EEG Biofeedback znajduje zastosowanie w terapii dzieci i osób dorosłych ze schorzeniami o podłożu neurologicznym i psychologicznym, a także u osób zdrowych, które chcą poprawić swoje funkcjonowanie psychofizjologiczne.
Wskazania
- stany lękowe
- zaburzenia nastroju
- zaburzenia psychosomatyczne
- stres
- zaburzenia snu
- deficyty uwagi
- deficyty poznawcze
- dysleksja, dysgrafia, dyskalkulia
- ADHD i ADD
- epilepsja
- autyzm, zespół Aspergera
- tiki nerwowe
- zespół Tourette’a
Sesja terapeutyczna
Pacjent ma podłączone do głowy elektrody przekazujące sygnał z mózgu do komputera terapeuty. Rejestrowane na bieżąco fale mózgowe widoczne są jednocześnie na monitorze pacjenta i terapeuty. Pacjent widzi je jako grę audiowizualną, np. jedzie samochodem. Kieruje nim za pomocą siły woli, myśli, fal mózgowych. Wygrywa, gdy potrafi zwiększyć aktywność mózgu w pożądanym paśmie częstotliwości. Kiedy uaktywniają się fale niepożądane, przegrywa.
Efekty
Dzięki treningom rozwija się proces warunkowania instrumentalnego, czyli proces świadomego kontrolowania stanów psychicznych i fizjologicznych oraz sprzęgania ich ze sobą. Połączenia neuronalne ulegają przeorganizowaniu, a czynność bioelektryczna normalizacji.
Jednym z pierwszych pozytywnych efektów terapii jest regulacja cyklów dobowych, w tym snu. Poprawia się jego jakość – sen daje więcej odpoczynku.
Złe emocje ulegają wyciszeniu. Powraca równowaga psychiczna. Zwiększa się odporność na stres.
Dzięki usprawnieniu procesów poznawczych i wzmocnieniu kontroli uwagi wzrastają możliwości intelektualne.
W przypadku występowania (obecnie lub w przeszłości) epilepsji, epizodów epileptycznych, warunkiem koniecznym do uczestnictwa w terapii EEG Biofeedback jest dostarczenie zaświadczenia o braku przeciwwskazań od lekarza prowadzącego oraz ostatnich wyników badania EEG.
W zakres GSR/HRV/RESP Biofeedback wchodzą terapie:
- Biofeedback oporności elektrycznej skóry (GSR Biofeedback)
- Biofeedback zmienności rytmu serca (HRV Biofeedback)
- Biofeedback oddechowy (RESP Biofeedback)
GSR/HRV/RESP Biofeedback przeznaczony dla osób dorosłych i starszej młodzieży. Treningi trwają od 10min do pół godziny, są uzupełnieniem terapii EEG Biofeedback lub samodzielną terapią. Treningi GSR/HRV/RESP Biofeedback angażują autonomiczny układ nerwowy, stabilizując jego pracę. Poprawiają koncentrację, uczą relaksacji i panowania nad emocjami.
- Biofeedback oporności elektrycznej skóry (GSR Biofeedback)
Trening GSR Biofeedback analizuje elektryczne przewodzenie skóry, które maleje podczas rozluźniania się. Elektrody umieszczane są na opuszkach palców. Dzięki podawanej informacji zwrotnej, trenujący uczy się świadomie zmieniać stan umysłu.
- Biofeedback zmienności rytmu serca (HRV Biofeedback)
HRV Biofeedback polecany jest szczególnie osobom żyjącym w ciągłym stresie, jak również borykającym się z:
• chorobami wieńcowymi i nadciśnieniem,
• astmą,
• napadami paniki, lękami,
• tendencjami depresyjnymi,
• wypaleniem zawodowym,
• chronicznym zmęczeniem
- Biofeedback oddechowy (RESP Biofeedback)
Treningi HRV/RESP Biofeedback służą nauce prawidłowego oddechu przeponowego z indywidualnie dobraną częstotliwością rezonansową, zwiększaniu zmienności rytmu zatokowego serca i koherencji między tą zmiennością a oddechem. Regulacja częstotliwości oddychania jest kluczowa dla zdrowia, ponieważ wpływa bezpośrednio na rytm pracy serca. Na przykład w sytuacjach stresowych oddech przyspiesza oraz staje się płytszy, przez co rytm serca również staje się szybszy. W konsekwencji, wdychana ilość tlenu jest niedostateczna dla prawidłowej pracy mózgu i serca. Aby temu zapobiec niezbędna jest umiejętność zwalniania oddechu i rytmu serca w takich sytuacjach. Treningi pomagają osiągać stan równowagi, dzięki czemu trenujący łatwiej radzi sobie z czynnikami stresogennymi, łatwiej mu również powstrzymywać nerwy i działać racjonalnie.
Przed rozpoczęciem cyklu treningowego biofeedback wskazane jest przeprowadzenie badania QEEG (ilościowe badanie EEG) czyli mapy aktywności mózgu. Analiza wyników badania pozwala na optymalny dobór protokołów treningowych.
Badanie polega na rejestracji czynności EEG z kilkunastu punktów głowy, przy oczach zamkniętych, oczach otwartych oraz w trakcie wykonywania zadania angażującego dany obszar kory mózgowej (np. zadanie rachunkowe, czytanie, aktywne słuchanie). Pomiary EEG są następnie przetwarzane statystycznie, porównywane z bazami normatywnymi i wizualizowane za pomocą diagramów tzw. „map mózgu”. Pokazują one m.in. rozkład przestrzenny poszczególnych pasm częstotliwości, koherencje między analizowanymi punktami kory, częstotliwości dominujące czy zmienność sygnału EEG.
Wykonanie pomiarów trwa ok. 60minut i wykonywane jest na pierwszym lub drugim spotkaniu, w godzinach przedpołudniowych. W trakcie badania pacjent siedzi wygodnie na fotelu, jest rozluźniony, nie porusza się. Badanie nie wymaga specjalnego przygotowania się ze strony pacjenta.
Poniżej przykład rozkładu przestrzennego poszczególnych rytmów EEG.